Jedną z najważniejszych rzeczy, które musisz zrobić po przybyciu do Anglii po raz pierwszy, jest uzyskanie National Insurance Number (NIN), czyli numeru ubezpieczenia społecznego. Jeśli chcesz pracować, studiować lub ubiegać się o świadczenia w Wielkiej Brytanii, musisz go założyć. W tym przewodniku dowiesz się co to jest i jaką pełni funkcję, jak go uzyskać, jakie daje korzyści w UK i co zrobić, jeśli go zgubisz lub zapomnisz. To wiedza, którą powienien mieć każdy kto zamierza wyjechać na wyspy.

Spis treści
Co to jest?
Jakie daje korzyści?
Ile kosztuje wyrobienie?
Jak uzyskać?
Spotkanie w Job Center Plus
Ile trzeba czekać?
Czy będzie on nadal ważny po Brexicie?

National Insurance Number (NIN) – Co to jest?

National Insurance Number (w skrócie NIN lub NINO) jest unikalnym numerem ubezpieczenia społecznego umożliwiający identyfikację podatników przez brytyjski Urząd Skarbowy (HM Revenue Customs). Działa również jako numer referencyjny podczas komunikacji z brytyjskim Ministerstwem Pracy i Emerytur (Department of Work and Pensions). Podobnie jak PESEL w Polsce jest nadawany bezterminowo, raz na całe życie. Składa się w sumie z dziewięciu znaków: dwóch liter na początku, sześciu cyfr i jednej litery na końcu. Przykładowy numer NIN może wyglądać następująco: AB 123456 C.

Każdy osoba, która chce pracować w Wielkiej Brytanii, musi posiadać numer ubezpieczenia społecznego (NIN). Aby uzyskać National Insurance Number musisz mieć ukończone 16 lat i być rezydentem Wielkiej Brytanii lub Irlandii Północnej. 

Pamiętaj! Zgodnie z literą prawa, jeśli nie masz jeszcze NIN i pracujesz lub zamierzasz pracować. Musisz złożyć wniosek o National Insurance Number.

Posiadanie NIN nie oznacza, że masz prawo do pracy w Wielkiej Brytanii. Do 31 grudnia 2020 Polacy będąc członkiem Unii Europejskiej nie muszą się o to martwić. Jednak chcąc posiadać prawo do pracy w Anglii po Brexicie należy ubiegać się o Settled Status.

Jakie korzyści daje w UK? Dlaczego jest on tak ważny?

Być może zastanawiałeś się, jakie korzyści daje National Insurance Number w UK i dlaczego jest on tak ważny. Oto kilka powody, dla których posiadanie numeru ubezpieczenia społecznego jest naprawdę niezbędne:

• Praca: Bez numeru ubezpieczenia społecznego ciężko jest znaleźć pracę w Wielkiej Brytanii. Większość pracodawców jednak rozumie, że uzyskanie numeru NI po raz pierwszy jest procesem i może potrwać kilka tygodni. Dlatego możliwe jest rozpoczęcie pracy, zanim otrzymamy swój National Insurance Number. Pamiętaj jednak, że każdy pracodawca zapyta Cię o NIN! – z tego powodu uzyskanie numeru ubezpieczenia społecznego powinno być dla Ciebie priorytetem. 
• Świadczenia społeczne: NIN jest potrzebny, aby Twoje podatki i składki na ubezpieczenie społeczne były prawidłowo odprowadzane. Jest to ważne, ponieważ na podstawie rejestru składek możesz uzyskać uprawnienia do niektórych świadczeń takich jak emerytura państwowa, świadczenia socjalne czy możliwość korzystania ze służby zdrowia. 
• Kredyt studencki: Nawet jeśli jeszcze nie pracowałeś i nie zamierzasz na razie pracować to nadanie numeru ubezpieczenia społecznego może się przydać, aby ubiegać się o przyznanie kredytu studenckiego.

Ile kosztuje wyrobienie?

Pamiętaj! Uzyskanie National Insurance Number (NIN) jest darmowe. 

Należy jednak pamiętać o tym, że niektóre firmy, które pomagają wypełnić dokumenty czy umówić spotkanie mogą naliczać opłaty. Jeśli jednak zamierzasz załatwić wszelkie formalności samemu to usługa jest całkowicie bezpłatna.

Jak uzyskać National Insurance Number (NIN)?

Rezydenci w Wielkiej Brytanii otrzymują numer ubezpieczenia społecznego po ukończeniu 16 roku życia. Nadanie National Insurance Number z urzędu, czyli automatycznie następuje jeśli oba poniższe warunki są spełnione:

• mieszkasz w Wielkiej Brytanii
• rodzic złożył wniosek o Child benefit dla swojego dziecka

Osoby, które zamierzają przyjechać na wyspy w celu zarobkowym muszą same ubiegać się o National Insurance Number. Aby uzyskać NIN należy przebywać w Zjednoczonym Królestwie, posiadać angielski adres zamieszkania oraz numer telefonu. W pierwszej kolejności kup angielską kartę SIM w jednym z lokalnych sklepów lub zamów ją online za darmo korzystając z jednej z firm np. Lebara. Pamiętaj, że potrzebujesz dokumentu z Twoim imieniem i nazwiskiem oraz adresem zamieszkania, więc każdy list, który otrzymasz może się przydać. Jeśli nie chcesz wiązać się abonamentem, wystarczy doładować telefon. W Anglii usługa doładowań nazywa się Pay As You Go, która oznacza płać gdy używasz. Uzyskanie potwierdzenia adresu na rozmowę o National Insurance Number jest również możliwe na podstawie umowy wynajmu pokoju czy mieszkania.

Już na tym etapie warto postarać się o dokument „proof of address”, jest to jeden z ważniejszych dokumentów, którym potwierdzamy nasz adres zamieszkania. Angielskie potwierdzenie adresu przyda nam się nie tylko na rozmowę, aby uzyskać National Insurance Number, ale również  w sytuacji, gdy będziemy chcieli:

• Otworzyć konto w banku
• Zarejestrować się w agencji pracy
• Wynająć mieszkanie z agencji nieruchomości
• Rozpocząć pracę na etacie
• Wysłać pieniądze z Anglii do Polski 

Gdy masz już wszystkie niezbędne dokumenty należy zadzwonić do Job Center Plus pod numer: 0800 141 2075 (który działa od poniedziałku do piątku w godzinach od 8:00 do 18:00).
Podczas rozmowy zostanie Ci zadane kilka pytań, takich jak:

• Czy mieszkasz w Wielkiej Brytanii? Jak długo i kiedy przyjechałeś, jak długo planujesz zostać? O NIN nie możemy aplikować przed przyjazdem do UK. Aby aplikować o brytyjski numer ubezpieczenia musimy być już w Anglii.
• Dlaczego potrzebujesz National Insurance Number oraz czy już wcześniej ubiegałeś się o ten numer? Pytanie to zostaje nam zadane ponieważ, numer NI jest wydawany dla obcokrajowców tylko w konkretnych przypadkach. Jeśli jesteśmy w Anglii turystycznie nie jest nam potrzebny NIN i wtedy nawet, gdy chcemy go uzyskać nie otrzymamy go, gdyż nie ma ku temu przesłanek. Możemy ubiegać się o numer NI, gdy na przykład szukamy pracy w Anglii lub pracujemy. 
• Jaka jest Twoja narodowość?
• Dane osobowe jak imię i nazwisko, nazwisko panieńskie, adres, data urodzenia oraz numer telefonu

Na koniec rozmowy otrzymasz swój numer referencyjny oraz ustalisz datę, godzinę i miejsce spotkania. Następnie po kilku dniach na wskazany przez Ciebie adres powinien dotrzeć list potwierdzający spotkanie. Jeśli list nie dotrze przed spotkaniem, przygotuj odpowiednie dokumenty i udaj się w wyznaczonym terminie. Co powinieneś zabrać i jak będzie wyglądać spotkanie przeczytasz w dalszej części artykułu.

Spotkanie w Job Center Plus

Rozmowa zazwyczaj odbywa się indywidualnie (chyba, że nie znasz angielskiego to podczas umawiania spotkania możesz poprosić o tłumacza). Możesz również poprosić osobę, która zna angielski, aby pomogła Ci podczas wizyty w Job Center Plus i przetłumaczyła pytania urzędnika. Pamiętaj, aby na spotkanie przybyć punktualnie oraz zabrać ze sobą  jak najwięcej dokumentów potwierdzających tożsamość i adres zamieszkania – przyśpieszy to proces otrzymania NIN. Ważne, aby były to oryginały, a nie kserokopie. Przykłady dokumentów, które mogą się przydać:

• ważny paszport lub dowód tożsamości 
• list lub numer referencyjny, który otrzymałeś
• akt urodzenia lub adopcji
• zaświadczenie o zawarciu małżeństwa lub związku partnerskiego
• prawo jazdy (brytyjskie lub zagraniczne)
• dokumenty potwierdzające adres zamieszkania

Podczas rozmowy urzędnik zada Ci pytania potwierdzające dane, które podałeś podczas rozmowy telefonicznej oraz w jakim celu potrzebujesz NIN. 

Ważne! Odpowiedź powinna wskazywać jasno, że masz lub poszukujesz pracy.  

Po wypełnieniu formularza zostaniesz poproszony o jego podpisanie. Urzędnik również zrobi kserokopię dokumentów. Gdy formalności zostaną dopełnione na koniec spotkania otrzymasz dokument potwierdzający, że wystąpiłeś o National Insurance Number. Teraz pozostało tylko czekać …

 
Ile trwa założenie?

Jeśli zostaniesz poproszony o podanie dodatkowych informacji, musisz to zrobić w uzgodnionym terminie. Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku otrzymasz list potwierdzający Twój numer ubezpieczenia społecznego NIN. Po około dwóch tygodniach możesz się spodziewać listu z kartą National Insurance Number. Zadbaj o to, aby trzymać swój NINO w bezpiecznym miejscu, aby go nie zgubić lub stracić. 

Pamiętaj! Nie udostępniaj swojego numeru ubezpieczenia społecznego nikomu, kto tego nie potrzebuje. 

Co zrobić, jeśli zgubisz lub zapomnisz swój numer?

Jeśli zgubiłeś lub nie pamiętasz swojego numeru, możesz go znaleźć na jednym z poniższych dokumentów:

• P60 otrzymujesz od pracodawcy po zakończeniu roku podatkowego
• P45 dostajesz od swojego pracodawcy, kiedy kończysz pracę dla niego
• Payslip to odcinek płac otrzymany po wypłacie wynagrodzenia
• rocznej deklaracji podatkowej (Self-Assessment tax return)
• oficjalnej korespondencji z HMRC albo Department for Work and Pensions (DWP)

Jeśli nadal nie możesz znaleźć swojego numeru ubezpieczenia społecznego lub potrzebujesz listu potwierdzającego, możesz użyć swojego osobistego konta podatkowego. Wejdź na stronę rządową Get your National Insurance number i wybierz jedną z dwóch możliwości:

• Aby wyświetlić numer ubezpieczenia społecznego w Internecie, potrzebujesz identyfikatora użytkownika i hasła Government Gateway. Jeśli nie masz identyfikatora użytkownika, możesz założyć konto online.
• Jeśli nie możesz zarejestrować konta online wypełnij formularz CA5403 i wyślij go na podany na nim adres.

Jeśli otrzymałem już numer ubezpieczenia społecznego, czy będzie on nadal ważny po Brexicie?

Obywatele Unii Europejskiej, którzy już otrzymali numer ubezpieczenia społecznego, nie będą musieli ubiegać się o ponowne uzyskanie National Insurance Number. Obywatele UE będą jednak musieli złożyć wniosek w ramach programu rozliczeniowego, aby móc nadal legalnie przebywać i pracować w Zjednoczonym Królestwie po 31 grudnia 2020 r. Przygotowaliśmy cały artykuł na ten temat i zachęcam Cię do zapoznania się z nim, oto link Wiadomości w UK – Settled Status.

Jeśli chcesz być na bieżąco to polub naszą stronę, dzięki temu będziesz otrzymywał informacje o aktualnościach. Będziemy Ci bardzo wdzięczni, jeżeli udostępnisz ten post do osób, które w Twojej ocenie mogą skorzystać na zapoznaniu się z artykułem. Dziękujemy!