Niejeden Polak pomimo, że na co dzieÅ„ mieszka i pracuje w Wielkiej Brytanii, Å›wiÄ…teczny czas decyduje siÄ™ spÄ™dzić w Polsce. Przy piosence Coming Home for Christmas tak piÄ™knie wraca siÄ™ do bliskich w kraju. Jednak z powodu pandemii w 2020 roku możemy być zmuszeni do pozostania w UK. Dlaczego choć raz nie spÄ™dzić Å›wiÄ…t po brytyjsku? Boże Narodzenie w Anglii może być równie magiczne, co te w Polsce. A no wÅ‚aÅ›nie, czy wiecie, że wiele tradycji bożonarodzeniowych wywodzi siÄ™ z Anglii? W tym artykule opowiemy Ci o nich. JeÅ›li chcesz dowiedzieć siÄ™ jak Anglicy obchodzÄ… lub co jedzÄ… na Boże Narodzenie w Wielkiej Brytanii, przeczytaj artykuÅ‚ do koÅ„ca. Ciekawe czy włączysz którÄ…Å› z tych tradycji do swoich wÅ‚asnych? A może niektóre sÄ… Ci bardzo dobrze znane.
Spis Treści
Kartki świąteczne
Jakie śpiewamy kolędy?
Tradycja ubierania choinki
ÅšwiÄ…teczna kolacja
Tradycyjny dzień świąteczny
Kartki świąteczne w UK (Christmas cards)
Tradycja kupowania i wysyÅ‚ania Christmas cards w Boże Narodzenie w Anglii siÄ™ga poczÄ…tków XIX wieku i jest Å›ciÅ›le zwiÄ…zana z dobroczynnoÅ›ciÄ…. Kartki bożonarodzeniowe trafiajÄ… do sprzedaży już we wrzeÅ›niu. Zazwyczaj pakowane sÄ… one po 10 sztuk i najczęściej sprzedawane sÄ… w imieniu organizacji charytatywnych, takich jak: Czerwony Krzyż, Greenpeace, czy też Oxfam.
Podczas gdy na Å›wiecie rozwój mediów spoÅ‚ecznoÅ›ciowych i poczty elektronicznej doprowadziÅ‚ do spadku liczby kupowanych kartek Å›wiÄ…teczych, Brytyjczycy w dalszym ciÄ…gu pielÄ™gnujÄ… tÄ… piÄ™knÄ… tradycje, pozostajÄ…c Å›wiatowymi liderami w wysyÅ‚aniu kartek bożonarodzeniowych. WedÅ‚ug Greetings Cards Manufacturers Association, Brytyjczycy w ciÄ…gu roku wysyÅ‚ajÄ… wiÄ™cej kartek na osobÄ™ niż jakikolwiek inny kraj na Å›wiecie, a Boże Narodzenie to najwiÄ™ksza okazja do ich wysyÅ‚ania! W UK kartki to ważna część dekoracji Å›wiÄ…tecznych. W angielskich domach nierzadko można spotkać poustawiane kartki, czasami pięćdziesiÄ…t, a nawet i sto.
Ważne! Organizacje charytatywne sprzedajÄ… kartki Å›wiÄ…teczne także online. Pomocna może być strona Cards for Charity, która wspiera ponad 200 organizacji. WysyÅ‚anie kartek bożonarodzeniowych to piÄ™kna tradycja, a w dzisiejszych czasach nabiera szczególnego znaczenia. A czy ty wysyÅ‚asz kartki Å›wiÄ…teczne?
Kolędy w Boże Narodzenie w Anglii (Christmas carols)
Brytyjczycy uwielbiajÄ… Å›piewać, czy to w szkole z przyjacióÅ‚mi, czy w koÅ›ciele, czy na imprezach. Åšpiewanie to część angielskiego życia! Wielu znanych piosenkarzy w Anglii zaczynaÅ‚o swoje muzyczne kariery jako szkolny lub koÅ›cielny chórzysta. Fenomenem jest fakt, że tylko 68% Brytyjczyków deklaruje przynależność do koÅ›cioÅ‚a i wiary chrzeÅ›cijaÅ„skiej (wedÅ‚ug spisu w 2011 roku), za to kolÄ™dy bożonarodzeniowe znane sÄ… prawie każdemu. Niezależnie od tego, czy jest chrzeÅ›cijaninem, czy też nie. JeÅ›li Å›wiÄ™ta Bożego Narodzenia bÄ™dziemy obchodzić w Anglii, nie powinien nas zdziwić widok mÅ‚odych lub starszych ludzi stojÄ…cych na ulicy lub chodzÄ…cych od drzwi do drzwi i Å›piewajÄ…cych kolÄ™dy, zbierajÄ…c przy tym na cele charytatywne. W przedÅ›wiÄ…teczne dni kolÄ™dników można spotkać praktycznie wszÄ™dzie. W ten wyjÄ…tkowy czas koÅ›cioÅ‚y organizujÄ… nabożeÅ„stwa kolÄ™dowe, które przyciÄ…gajÄ… nie tylko zwykÅ‚ych wiernych.
Ważne! PiÄ™knÄ… brytyjskÄ… tradycjÄ… bożonarodzeniowÄ…, która trwa od 1918 roku jest organizacja nabożeÅ„stwa wigilijnego odbywajÄ…cego siÄ™ w King's College Chapel. Nosi nazwÄ™ a Festival of Nine Lessons and Carols i od pierwszej emisji w 1928 roku jest najwiÄ™kszym wydarzeniem muzycznych w telewizji BBC. Obecnie wydarzenie to emitowane jest dla milionów ludzi na caÅ‚ym Å›wiecie, obejmuje Å›piewanie kolÄ™d i czytania z Biblii. PierwszÄ… kolÄ™dÄ… jest zawsze „Once in Royal David's City”.
Festival of Nine Lessons and Carols transmitowany jest na żywo w BBC Radio 4 i BBC World Service 24 grudnia o godzinie 15:00. UsÅ‚uga jest również nadawana w Boże Narodzenie o różnych porach w BBC World Service.
Tradycja ubierania choinki w Anglii (Christmas tree)
Tradycja ustrajania choinki siÄ™ga bardzo dawna, istniaÅ‚a już u pogan. Dekorowanie iglastego drzewka byÅ‚o magicznym rytuaÅ‚em majÄ…cym dać domostwu bezpieczeÅ„stwo, dostatek, zdrowie i szczęście. Ozdoby choinkowe miaÅ‚y charakter talizmanu, chroniÅ‚y dom przed zÅ‚ymi duchami. Brzmi znajomo? W drzewku bożonarodzeniowym można odszukać zarówno Å›wieckÄ…, jak i koÅ›cielnÄ… symbolikÄ™, w której dopatruje siÄ™ nowego życia, odradzania siÄ™ i trwania.
Tradycja ta dotarÅ‚a do Anglii z Niemczech w XIX wieku, promowana byÅ‚a przez ksiÄ™cia Alberta, niemieckiego męża królowej Wiktorii. Bardzo szybko dekorowanie choinki staÅ‚o siÄ™ w Anglii klasycznym symbolem Bożego Narodzenia - nawet bardziej niż szopka. Dla wiÄ™kszoÅ›ci Brytyjczyków Boże Narodzenie nie byÅ‚oby Bożym Narodzeniem bez obecnoÅ›ci w domu drzewka Å›wiatecznego. Każde miasto, każda wioska, każda okolica, każdy pub, każdy dom handlowy, a także wiele maÅ‚ych sklepów, ma swoje piÄ™knie udekorowane drzewo.
Gdzie kupić choinkÄ™ w Anglii? JeÅ›li zależy nam na niskiej cenie powinniÅ›my wybrać siÄ™ do jednego z marketów typu Homebase. W poprzednich latach akurat ten market miaÅ‚ choinki w najniższych cenach. Natomiast jeÅ›li wolimy choinki spoza marketu możemy skorzystać ze stron typu https://www.christmasforest.co.uk/ lub http://www.pickyourownchristmastree.org.uk/
CiekawostkÄ… jest, że w Londynie ogromna choinka na Trafalgar Square jest corocznie przekazywana miastu przez NorwegiÄ™, zgodnie z tradycjÄ…, która rozpoczęła siÄ™ w 1947 roku!
Święta w UK, czyli świąteczny lunch w Anglii
Na Å›wiÄ™ta w UK, czy też w Polsce czekamy z wielu powodów. JednÄ… z takich rzeczy, jest myÅ›l o różnorodnoÅ›ci wszystkich pysznych potraw, jakie zjemy! JeÅ›li chodzi o spÄ™dzanie Å›wiÄ…t Bożego Narodzenia w Anglii, to nasz entuzjazm może być jeszcze wiÄ™kszy! Możemy przygotować zarówno tradycyjnÄ… polskÄ… kolacjÄ™ w wieczór wigilijny 24 grudnia oraz uroczysty angielski obiad w pierwszy dzieÅ„ Å›wiÄ…t 25 grudnia. Raczej nie bÄ™dziemy siÄ™ rozwodzić nad polskimi potrawami (każdy z nas jest przecież ekspertem) skupimy siÄ™ nad brytyjskim tradycyjnym menu bożonarodzeniowym. Niektóre pozycje mogÄ… różnić siÄ™ w zależnoÅ›ci od regionu w Wielkiej Brytanii, jest to ogólna lista rzeczy, które można znaleźć podczas Å›wiÄ…tecznego obiadu w caÅ‚ej Wielkiej Brytanii… dla nas brzmi pysznie!
Zatem, co Anglicy jedzą na boże narodzenie w UK?
- Indyk to chyba jedno z najpopularniejszych daÅ„ Å›wiÄ…tecznych w Wielkiej Brytanii. Zwykle jest to danie gÅ‚ówne. Inne popularne dania to szynka lub pieczeÅ„ woÅ‚owa, jednak w Wielkiej Brytanii zdecydowanie symbolem Å›wiÄ…t jest indyk. Anglicy pieczÄ… indyka w piekarniku przez kilka godzin. Podawany jest z różnymi dodatki (o których poniżej) oraz sosami.
- Pieczone ziemniaki dla Brytyjczyka nie ma to jak porcja odpowiednio upieczonych ziemniaków! CzÄ™sto kroi siÄ™ je w ćwiartki i wkÅ‚ada do piekarnika z gÄ™sim tÅ‚uszczem lub oliwÄ… z oliwek, wraz z zioÅ‚ami, takimi jak pietruszka i tymianek oraz solÄ… i pieprzem. Gdy brzegi siÄ™ zrumieniÄ…, ziemniaki sÄ… gotowe! BÄ™dÄ… pysznie pasowaÅ‚y do Å›wiÄ…tecznego indyka.
- Farsz (Stuffing) świąteczny może być podawany wewnątrz indyka lub jako dodatek do niego. W Wielkiej Brytanii najbardziej tradycyjnym jest farsz ziołowy, z dużą ilością rozmarynu lub tymianku, natomiast co do zasady w farszu do bożonarodzeniowego obiadu prym będzie wiodła szałwia i cebula.
- Pigs in blankets, czyli świnki pod kołderką to kolejna kwintesencja brytyjskiej kolacji! Są to małe kiełbaski zawinięte w boczek i często otaczające indyka, gdy jest podawany.
- Pudding Yorkshire Pudding Yorkshire pochodzi z Anglii i jest wytwarzany z ciasta zawierającego jajka, mleko i mąkę. Zwykle je się go z pieczonym indykiem, ale raz na jakiś czas (poza Bożym Narodzeniem) może być podawany jako deser! Chociaż Yorkshire Pudding tradycyjnie podaje się z rostbefem, wiele rodzin decyduje się podać go razem ze świątecznym obiadem.
- Gravy Gravy jest w rzeczywistoÅ›ci rodzajem sosu pieczeniowego. Uzyskuje siÄ™ go z indyka podczas procesu pieczenia. NastÄ™pnie miesza siÄ™ go z mÄ…kÄ… pszennÄ…, aby go zagęścić. Doprawia siÄ™ go potem do smaku solÄ… i pieprzem. Jest podawany w sosjerce i sÅ‚uży do polewania plastrów pokrojonego indyka i farszu.
- Sos żurawinowy to kolejny rodzaj sosu, który jest zrobiony z żurawiny! Chociaż czÄ™sto towarzyszy kolacji z okazji ÅšwiÄ™ta DziÄ™kczynienia w Ameryce PóÅ‚nocnej, jest popularnym sosem na Å›wiÄ…teczny obiad w Wielkiej Brytanii. Polej trochÄ™ indyka i farsz razem z sosem Gravy, a uzyskasz wspaniałą mieszankÄ™ smaków!
- Brukselka to polaryzujÄ…ce warzywo jest kluczowym elementem tradycyjnego brytyjskiego Å›wiÄ…tecznego obiadu. Chociaż wiele osób nie lubi brukselki, zawsze znajdziemy jÄ… na angielskim stole bożonarodzeniowym! Zwykle podaje siÄ™ jÄ… na parze lub smażone z boczkiem - pyszne!
- ÅšwiÄ…teczny pudding to deser z suszonych owoców i jest zwykle podawany z masÅ‚em brandy. TradycjÄ… jest również namaczanie ciasta w brandy i podpalanie przed podaniem. ÅšwiÄ…teczny pudding z fig nazywany jest „figowym puddingiem”. Chociaż Brytyjczycy lubiÄ… serwować wiele różnych deserów na Boże Narodzenie, Å›wiÄ…teczny pudding jest najbardziej tradycyjny.
- Mince Pies Mince Pies to maÅ‚e placki wypeÅ‚nione owocami, takimi jak rodzynki, żurawina i suÅ‚tanki, a także posiekanymi orzechami i przyprawami, takimi jak cynamon, cukier i gaÅ‚ka muszkatoÅ‚owa. Po upieczeniu posypuje siÄ™ je odrobinÄ… cukru pudru i sÄ… gotowe do spożycia – z całą pewnoÅ›ciÄ… bÄ™dÄ… miÅ‚ym zwieÅ„czeniem pysznych bożonarodzeniowych Å›wiÄ…t w UK!
Jak wygląda dzień świąteczny w Anglii
DzieÅ„ wigilii 24 grudnia to tak naprawdÄ™ czas przygotowywania domu i siebie do dnia kolejnego, który to w tradycji angielskiej jest najważniejszy. W wigiliÄ™ piecze siÄ™ ciasta, dekoruje mieszkanie, a dzieci wieszajÄ… wielkie skarpetki bożonarodzeniowe, w które Å›wiÄ™ty MikoÅ‚aj w nocy wchodzÄ…c przez komin, zostawi prezenty dla domowników.
Brytyjczycy szanujÄ…cy tradycje Bożego narodzenia pierwszy dzieÅ„ Å›wiÄ…t 25 grudnia rozpoczynajÄ… wczeÅ›nie rano od porannej mszy w koÅ›ciele, po której wracajÄ… do domu na Å›wiÄ…teczny obiad. Prezenty bożonarodzeniowe sÄ… rozpakowywane rano przed mszÄ… lub po obiedzie. NiegdyÅ›, w XIX wieku, otwierano je dopiero nastÄ™pnego dnia, 26 grudnia. StÄ…d drugi dzieÅ„ Å›wiÄ…t nosi nazwÄ™ Boxing Day, czyli dosÅ‚ownie jest dniem otwarcia pudeÅ‚. Dzisiaj, dla Brytyjczyków Boxing Day to czas zakupów i wyprzedaży, czas spÄ™dzania czasu z najbliższÄ… rodzinÄ… po prostu odpoczynku.
JeÅ›li chcesz być na bieżąco to polub naszÄ… stronÄ™, dziÄ™ki temu bÄ™dziesz otrzymywaÅ‚ informacje o aktualnoÅ›ciach. BÄ™dziemy Ci bardzo wdziÄ™czni, jeżeli udostÄ™pnisz ten post do osób, które w Twojej ocenie mogÄ… skorzystać na zapoznaniu siÄ™ z artykuÅ‚em. DziÄ™kujemy!